ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ

 

"Ήρθαμε με ρόδα και με άνθους για να σας πούμε χρόνους πολλούς".

ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ

Μέσα μας γίνεται η Γέννηση.

Έξω στέκει το σχήμα της -

Μας φανερώνεται...

(Γιώργος Θέμελης, III. Φάτνη)

Τη γέννηση του Θεανθρώπου γιορτάζουν οι όπου γης Χριστιανοί. Το μήνυμα της αγάπης αναγεννάται και η ελπίδα αναπτερώνεται. Οι Θρησκευτικές εκδηλώσεις χαρακτηρίζονται από την επτανησιακή πολυφωνική εκκλησιαστική μουσική που δυστυχώς τείνει να εκλείψει και από έθιμα που έχουν βαθιές τις ρίζες τους στην Θρησκευτική πίστη και στα διάφορα πληθυσμιακά ρεύματα που κυριάρχησαν στα Ιόνια νησιά.

l.      -Με μια πλούσια παράδοση που αντλεί τις ρίζες της στη Ενετοκρατία, τα Επτάνησα υποδέχονται τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά. Όλα ξεκινούν από την καθαριότητα και το γυάλισμα των ασημικών στο σπίτι, καθώς τις μέρες των γιορτών όλα πρέπει να λάμπουν και το τραπέζι των Χριστουγέννων να ξεχωρίζει. Την περίοδο των Χριστουγέννων τα κεφαλλονίτικα σπίτια στολίζονταν με κλαδιά μυρτιάς και κουμαριάς, ενώ όλα τα καλά κεντήματα και τα τραπεζομάντηλα έχουν βγει απ' τα μπαούλα και έχουν πάρει τη Θέση τους στο σπίτι, όπως και τα λευκά σκεπάσματα στα κρεβάτια. Την παραμονή των Χριστουγέννων τα παλιότερα χρόνια οι γυναίκες έφτιαχναν Χριστόψωμο (και μπομπότες), διακοσμημένο με το σχήμα μιας σφραγίδας σαν σταυρό στη μέση, με καρύδια και αμύγδαλα, και με πέντε απολήξεις που συμβόλιζαν το χέρι του Χριστού. Όταν επέστρεφε η οικογένεια στο σπίτι μετά την Χριστουγεννιάτικη λειτουργία, ο νοικοκύρης έβαζε το Χριστόψωμο πάνω απ' τη φωτιά, του έριχνε τρεις σταγόνες λάδι και έλεγε «Χριστός γεννιέται, το φως αξαίνει». Η έκφραση αυτή εκτός από ποιητική είναι και κυριολεκτική, μιας και η νύχτα της 25ης Δεκεμβρίου είναι η μεγαλύτερη του χρόνου, και από την επομένη η μέρα αρχίζει να μεγαλώνει.

Η λαογράφος της ελληνικής γαστρονομίας, η αείμνηστη Εύη Βουτσινά, καταγράφει αμέτρητες παραλλαγές χριστόψωμου « Στα Επτάνησα, ιδιαίτερα στη Ζάκυνθο και στην Κεφαλονιά, ψήνουν τη χριστοπαραμονιάτικη κουλούρα, ένα εφτάζυμο ψωμί σαν κουλούρα μεγάλη, με τρύπα στη μέση, γεμάτο σταφίδες και καρύδια, αρωματισμένο με μπαχαρικά και στολισμένο με μικρά ζαχαρωτά, κουφέτα και ζάχαρη. Η ζύμη είναι κάπως δύσκολη, όπως κάθε ζύμη που περιέχει ζάχαρη και λάδι, αλλά, όταν πετύχει, είναι ένα ανεπανάληπτης νοστιμιάς ψωμί. Ο πατέρας (ή μαζί με τη μητέρα) το κρατάει την παραμονή πάνω από τη φωτιά του τζακιού, την εστία, ψάλλοντας γιορτινά τροπάρια, και χύνει από την τρύπα, πάνω στη φλόγα, κρασί και λάδι, σε ένα σπάνιο τελετουργικό που Θυμίζει τις αρχαίες σπονδές.» Μια ακόμη σπονδή για καλοτυχία και διώξιμο του κακού.

2.      -Η πουτρίδα είναι το κεφαλλονίτικο χριστουγεννιάτικο φαγητό, το οποίο προϋπήρχε της ξενόφερτης γαλοπούλας. Η συνταγή του είναι απλή, φτιάχνεται με χοιρινό και «μάπα», δηλαδή λάχανο, ή «κάβολε», δηλαδή κουνουπίδι αλλιώς το βραστό ή ψητό κρέας (κοτόπουλο ή άλλο οικόσιτο ζώο), συνοδευόμενο από νόστιμη σούπα στην πρώτη περίπτωση.

Στην Κέρκυρα ανήμερα των Χριστουγέννων βασικό έθιμο των Κερκυραίων είναι στο γιορτινό τραπέζι να σερβιριστεί η πηχτή σούπα «αυγολέμονο» που γίνεται με πολύ ρύζι βρασμένο στον ζωμό κότας και «παχιά» κρέμα αυγολέμονου με πολλά αυγά. Τη σούπα συνοδεύουν το χειροποίητο ψωμί και το «μποτσόνι» μία γεμάτη πήλινη κανάτα με κόκκινο κρασί νέας σοδειάς. Το εορταστικό γεύμα Θα συμπληρώσει η γαλοπούλα, ή γάλλος όπως τη λένε οι ντόπιοι, παραγεμισμένη με κάστανα και κουκουνάρια.

Στην Ζάκυνθο, την Παραμονή των Χριστουγέννων, μόλις αρχίζει να βραδιάζει, μαζεύονται όλοι στο σπίτι, σερβίρονται μόνο μπρόκολα με ελιές και κρασί. Την επόμενη μέρα ακολουθούσε το μεγάλο γιορτινό τραπέζι το οποίο εκτός από κρέας με πατάτες περιελάβανε και αυγολέμονο. Το βράδυ της παραμονής, έφτιαχναν τις μπλαούνες, (τηγανίτες με αλεύρι και νερό) τηγανισμένες σε «νιό» λάδι και τις έτρωγαν βουτηγμένες σε πετιμέζι (βρασμένος μούστος σταφυλιών).

3.      -Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς παραδοσιακά οι Κεφαλλονίτες με καντάδες και κολόνιες εύχονται μεταξύ τους «Καλή Αποκοπή» αντί για «Καλή Χρονιά», δηλαδή να αποκοπούν από την παλιά χρονιά που φεύγει.

Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς γίνεται το έθιμο της «κολόνιας». Το συγκεκριμένο έθιμο προέρχεται από την περίοδο της Ενετοκρατίας. Οι άνθρωποι κατεβαίνουν στους δρόμους του Αργοστολιού και της Κέρκυρας κρατώντας μπουκάλια με κολόνια και «ραίνουν» ο ένας τον άλλο. Με τον τρόπο αυτό, γιορτάζουν τον ερχομό του νέου έτους, και τραγουδούν: « Ήρθαμε με ρόδα και με άνθους να σας ειπούμε Χρόνους Πολλούς»:

4.      -Στην Κέρκυρα και σ' όλα τα Επτάνησα από άκρη σε άκρη του νησιού οι κατά τόπους χορωδίες και φιλαρμονικές του νησιού βάζουν τις παραδοσιακές στολές τους και τα «ψάλλουν» σε κάθε καντούνι και σε κάθε γειτονιά.

Το κλίμα είναι μαγικό, κάλαντα, καντάδες.

Το έθιμο των καλάντων παρουσιάζει ιδιαιτερότητες πού δύσκολα τίς συναντά κανείς σέ άλλα παραδοσιακά έθιμα. Από τη μία είναι η εκπληκτική διάδοσή τους, καθώς το έθιμο επιτελούνταν από τίς πόλεις μέχρι το τελευταίο χωριό. Απο την άλλη είναι ένα από τα λιγοστά έθιμα πού ζουν μέχρι και σήμερα, τόσο στα χωριά όσο και στα μεγάλα αστικά κέντρα. «Καλήν σπέρα, άρχοντα» Ο ρυθμός του κομματιού είναι 3/4.

Χτυπάγαμε τις πόρτες οι πιτσιρικάδες, λέγαμε τα κάλαντα και περιμέναμε το κέρασμα «το τραταμέντο» και το «φράγκο» (την δραχμούλα), Τέτοιες μέρες αναπολεί ο καθένας μας τα κάλαντα των παιδικών μας χρόνων Κι ας σιγοτραγουδήσουμε κι εμείς φέτος μαζί τους τα κάλαντα των παιδικών μας χρόνων: "Ήρθαμε με ρόδα και με άνθους για να σας πούμε χρόνους πολλούς".

Την Πρωτοχρονιά στην Λευκάδα είχαν το έθιμο «Διάνα» που είναι κατάλοιπο της Ενετοκρατίας. Ξημερώματα της Πρωτοχρονιάς, γύρω στις 4.π.μ., έβγαινε η μπάντα της Φιλαρμονικής και γύριζε μέσα στην πόλη παίζοντας το «εωθινό» και τα κάλαντα, μέχρι να ξημερώσει. 

5.      -Στην Κεφαλονιά, κατά το έθιμο που έχει διασωθεί από την αρχαιότητα, τις τρεις τελευταίες μέρες του χρόνου, οι ντόπιοι βγαίνουν στην εξοχή για να ξεριζώσουν «αγιοβασιλίτσες» ή αλλιώς «κατσούνες». Είναι ένα φυτό με καφέ βολβό και πράσινα φύλλα, που συμβολίζει την αναγέννηση του χρόνου, γιατί ξεραίνεται τον Μάρτη και ξαναγεννιέται τον Οκτώβρη. Το όνομα του φυτού οφείλεται στον εορτάζοντα της Πρωτοχρονιάς Άγιο Βασίλειο, ενώ είναι γνωστό και σαν «ασκυνοκάρα». Αρκετοί φροντίζουν να το κρεμάσουν στο σπίτι, την επιχείρηση ή το μαγαζί τους, για να φέρει καλή τύχη όλο το χρόνο. Άλλοι πάλι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς ή το πρωί σπάζουν ένα ρόδι στην είσοδο του σπιτιού τους και κάνουν τόσες ευχές όσοι είναι και οι σπόροι που απελευθερώνονται. Στη Λευκάδα σήμα κατατεθέν των Χριστουγέννων είναι οι «κουτσούνες» οι οποίες λέγονται και αγριοκρεμμύδες και θεωρούνται σύμβολα τύχης. Τα παιδιά ξεριζώνουν κουτσούνες απ' τις εξοχές και τις πηγαίνουν στα σπίτια τους ή τις πουλάνε. Οι νοικοκυρές τις έβαζαν στο κατώι, πάνω σε μια καπάσα ή ένα βαένι με λάδι ή τις κρεμούσαν σ' ένα πατωμάπατερο, ή τις έβαζαν στην κουζίνα.

6.      Το βράδυ της Παραμονής, οι νοικοκυρές φτιάχνουν «τηγανίτες» από νερό, αλεύρι και μαγιά. Οι τηγανίτες συμπληρώνουν το πρωτοχρονιάτικο κέρασμα και σερβίρονται με μέλι και καρύδια.

ΥΓ. Ο "μικρός" Χριστός να δώσει σε όλους την δύναμη να αλλάξουμε όλα όσα μας "μαυρίζουν" την ζωή μας. Σ' όλους αυτούς που πονάνε σήμερα παρηγοριά στον πόνο τους .Προσωπικά είμαι τυχερός που μεγάλωσα σε χωριό και στην αυστηρή τήρηση των εθίμων και παραδόσεων του τόπου μας ,που ένοιωσα την απόλαυση της Χριστουγεννιάτικης μυσταγωγίας, το δώρο των γονιών ,ένα ζευγάρι παπούτσια, το παραμύθι της νόνας μου, τα κάλαντα, την ζεστασιά της οικογενειακής ζωής που πολύ γρήγορα στερήθηκα με την πρόωρη και αδόκητη απώλεια της μητέρας μου.

Πολλά δε Θέλει ο άνθρωπος

να 'ν' ήμερος να'vaι άκακος

λίγο φαΐ λίγο κρασί

Χριστούγεννα κι Ανάσταση.

(Από τη συλλογή του Οδυσσέα Ελύτη (1911 - 1996) «Ο Ήλιος ο ηλιάτορας» (1971)

Τρίτη, 28 Νοεμβρίου 2023

Καλές γιορτές

ΑΝΤΩΝΗΣ Π.ΑΡΓΥΡΟΣ

ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΟΛΩΡΑ

 

ΑΘΑΝΑΤΟΙ ΗΡΩΕΣ (3)

ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ

ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΟΛΩΡΑ

28η Οκτωβρίου 1940, 6η πρωινή. Οι σειρήνες χτυπούν.

Η Σχολή Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού ανάστατη .  διευθύνεται  από την Δεσποινίδα Μεσολωρά οι  Αδελφές «εν ριπή οφθαλμού» έχουν ετοιμάσει ένα μεγάλο τμήμα του Νοσοκομείου δια να δεχθεί τους ηρωικούς τραυματίας

         Γεννήθηκε το 1889, κόρη του καθηγητή και πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννη Μεσολωρά, με καταγωγή από την Πεσσάδα(και απώτερη καταγωγή απο τα Φραγκάτα).Το 1911 ιδρύθηκε η Πρώτη Πρακτική Σχολή Αδελφών Νοσοκόμων και η Αθηνά Μεσολωρά, σε ηλικία 22 ετών, ανέλαβε τη διεύθυνσή της. Εθελόντρια του Ερυθρού Σταυρού στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αποφοίτησε το 1916 από την πρωτοϊδρυθείσα Σχολή Επικούρων Αδελφών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού (ΕΕΣ). Η Αθηνά Μεσολωρά είναι η πρώτη νοσηλεύτρια με ειδίκευση στη Δημόσια Υγιεινή.

Φοίτησε στο King’s College του Λονδίνου το 1920 με υποτροφία της Ένωσης των Συνδέσμων των Ερυθρών Σταυρών και διαδέχθηκε την Ελένη Βασιλοπούλου στη διεύθυνση της Ανωτέρας Σχολής Νοσοκόμων και Επισκεπτριών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Στη συνέχεια διετέλεσε για μεγάλο χρονικό διάστημα διευθύνουσα του Τμήματος Νοσοκόμων και μέλος του κεντρικού συμβουλίου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Για την προσφορά της, ο Διεθνής Ερυθράς Σταυρός της απένειμε, το 1939, το ανώτατο παράσημο «Φλόρενς Νάϊτινγκαιηλ» της «πρώτης εθελόντριας αδελφής στον κόσμο». Ο πόλεμος του 1940 θα την βρει μέλος της Συμβουλευτικής Επι-τροπής Εθνικής Αμύνης του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, η οποία συνέταξε το σχέδιο της νοσηλευτικής επιστρατεύσεως της χώρας και οργανώσεως των υγειονομικών σχηματισμών εκστρατείας. Η προσφορά της κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 194010 θεωρείται ως η κορυφαία μεταξύ των πολυάριθμων συναδέλφων της που επιστρατεύτηκαν προς ενίσχυση των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Συγκέντρωσε 3.200 εθελόντριες Νοσοκόμους, καταρτίζοντας νοσοκομειακά κλιμάκια στο αλβανικό μέτωπο, ενώ η ίδια παρέμενε στην πρώτη γραμμή. Ανεβαίνοντας σε κάποιο ηπειρώτικο ύψωμα γλίστρησε, και έσπευσαν να την βοηθήσουν. «Δεν χρειάζεται», τους απά-ντησε, «στον ανήφορο δεν πέφτει κανείς, μόνον στον κατήφο-ρο…». Ήταν πολλές οι φορές που εύρισκε κάποια Νοσοκόμα να κοιμάται εξαντλημένη. Την σκέπαζε και καθόταν εκείνη στην θέση της μέχρι το πρωί. Κατά την τελευταία δεκαετία της ζωής της (1955-1965) υπηρέτησε ως πρόεδρος του Εθνικού Συνδέσμου Νοσηλευτών Ελλάδος. Απεβίωσε το 1965 στην Αθήνα και κηδεύτηκε από τον Μητροπολιτικό Ναό στις 10 Σεπτεμβρίου 1965. Αφιέρωσε τη ζωή της στον πάσχοντα συνάνθρωπο, υπήρξε η πρωτεργάτης της Νοσηλευτικής στην Ελλάδα, υπηρέτησε με σθένος την πατρίδα. Ο καθηγητής της Ιατρικής Μαρίνος  Βαλλιάνος υπηρετούσε στο στρατιωτικό νοσοκομείο Ιωαννίνων στο πόλεμο του 1940 και η Αθηνά ήταν εκεί Διευθύνουσα, η Αθηνά ως διευθύνουσα το Μέγα Σάββατο 19 Απριλίου 1941, ενώ βομβαρδίστηκε το νοσοκομείο από τους Γερμανούς έσωσε με τα ίδια της τα χέρια τους τραυματίες!(βλ Αντώνης Αργυρός, «Επτανησιακά Ανάλεκτα» εκδ Ι.ΣΙΔΕΡΗ υποσημείωση 10)

ΑΝΤΩΝΗΣ Π.ΑΡΓΥΡΟΣ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΕΒΑΤΗΣ

 

ΑΘΑΝΑΤΟΙ ΗΡΩΕΣ (2)

ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΕΒΑΤΗΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ

ΗΡΩΑΣ ΤΗΣ ΠΕΑΝ ΕΚΤΕΛΕΣΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ

ΑΝΑΤΙΝΑΞΕ ΤΗΝ ΕΣΠΟ

«Κι όμως δε λύγισαν…"…

Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου 1942, μεσημέρι

Μια τρομερή έκρηξη ανατινάζει το κτίριο στη γωνία των οδών Πατησίων και Γλάδστωνος, όπου βρίσκεται το αρχηγείο της προδοτικής και φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ. Ένα σαμποτάζ στην καρδιά της κατακτημένης Αθήνας και το πρώτο μεγάλο σαμποτάζ σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη. Κατέστρεψε το κτίριο, έβαλε τέλος στα βρόμικα σχέδια της ΕΣΠΟ και έθαψε κάτω από τα συντρίμμια 43 γερμανούς και 29 προδότες. Τα ραδιόφωνα της Μόσχας, Λονδίνου και Καΐρου το εξύμνησαν. Το 1942, επί Κυβερνήσεως Γεωργίου Τσολάκογλου (1941-1942), ο βασικός φορέας της γερμανικής προπαγάνδας ήταν η φασιστική οργάνωση ΕΣΠΟ, που στρατολόγησε δωσίλογους προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι λαϊκές εξεγέρσεις. Η ΕΣΠΟ συνέδραμε στην αποστολή Ελλήνων εργατών στη Γερμανία για τα πολεμικά εργοστάσια που είχαν κενές θέσεις, λόγω της αυξανόμενης στράτευσης ντόπιων για το ανατολικό μέτωπο. Επιπλέον, είχε ως σκοπό τη στρατολογία «Λεγεώνας Ελλήνων Εθελοντών», οι οποίοι θα πολεμούσαν στο ανατολικό μέτωπο στο πλευρό των Γερμανών, όπως είχαν κάνει οι περισσότερες κατεχόμενες ευρωπαϊκές χώρες. Ο ιστορικός Ιάσονας Χανδρινός αναφέρει ότι το σαμποτάζ ήταν το μεγαλύτερο που είχε γίνει ως τότε στην χώρα, επισημαίνοντας όμως οτι "δεν έχει ανάγκη υπερβολών". Ο ιστορικός Ευάνθης Χατζηβασιλείου αναφέρει ότι το σαμποτάζ εξυμνήθηκε από το συμμαχικό ραδιόφωνο.

Ο Χάγκεν Φλάισερ αναφέρει ότι η κίνηση της ΕΣΠΟ για δημιουργία στρατιωτικού σώματος που θα πολεμούσε μαζί με τον στρατό Κατοχής, "βρήκε ελάχιστη απήχηση" καθώς οι Ιταλικές δυνάμεις δεν δέχονταν σε καμία περίπτωση την συγκρότηση Ελληνικού εκστρατευτικού σώματος, κάτι στο οποίο άλλωστε δεν είχανε ιδιαίτερο ενδιαφέρον και οι Γερμανοί. Παρομοίως, ο ιστορικός Ιακώβος Χονδροματίδης αναφέρει ότι τα σχέδια της Ελληνικής Λεγεώνας είχαν ναυαγήσει ύστερα από Ιταλική απαίτηση πριν από το σαμποτάζ στην ΕΣΠΟ. Τα όνειρα της ΕΣΠΟ έγιναν στάχτη μέσα στα συντρίμμια του κτιρίου. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της κατεχόμενης Ευρώπης που δεν έστειλε ταξιαρχία στο Ανατολικό Μέτωπο.

Κανένας Έλληνας δεν πολέμησε με ναζιστική στολή.

Το σαμποτάζ οργάνωσε και το εκτέλεσε η αντιστασιακή οργάνωση ΠΕΑΝ

Σημαντικότερες επιχειρήσεις ΠΕΑΝ

Στις 15 Αυγούστου 1942 η οργάνωση έβαλε βόμβα στο κτιρίου του Γερμανικού Αναμορφωτηρίου, επί των οδών Πατησίων και Βασιλέως Ηρακλείου,

Στις 21 Αυγούστου 1942 η οργάνωση έβαλε βόμβα στα γραφεία της ΟΕΔΕ, στην οδό Κατακουζηνού 7, κοντά στην Ομόνοια,

Στις 20 Σεπτεμβρίου 1942 η οργάνωση έβαλε βόμβα στα γραφεία της ΕΣΠΟ στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Γλάδστωνος.

Η Πανελλήνιος Ένωσις Αγωνιζομένων Νέων (ΠΕΑΝ) ήταν αντιστασιακή οργάνωση που έδρασε στην Αττική την περίοδο της Κατοχής της Ελλάδας κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 1941 στην Αθήνα με πρωτοβουλία του αξιωματικού της αεροπορίας Κώστα Περρίκου, ο οποίος αποτέλεσε και τον πρώτο αρχηγό της, μαζί με τους: Ιωάννη Κατεβάτη, Γιώργο Αλεξιάδη, Διονύση Παπαβασιλόπουλο και Αθανάσιο Σκούρα.

Ο Γιάννης Κατεβάτης: από την Κεφαλονιά Δικηγόρος, στέλεχος του Εθνικού Ενωτικού Κόμματος του Κανελλόπουλου, ιδρυτικό μέλος της ΠΕΑΝ και μέλος της Κεντρικής Διοίκησης της οργάνωσης με την θέση του ταμία. Τον αποκαλούσαν "μέντορα" της ΠΕΑΝ και συνεργαζόταν με τους Σκούρα και Αλεξιάδη στην σύνταξη των ιδεολογικών κειμένων της.

ΑΝΤΩΝΗΣ Π.ΑΡΓΥΡΟΣ

ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΤΖΑΝΝΗΣ ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ του Κοσμά

 

ΑΘΑΝΑΤΟΙ ΗΡΩΕΣ(1)

ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΤΖΑΝΝΗΣ ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ του Κοσμά

ΕΠΕΣΕ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ (20/11/1940)

18-19 Νοεμβρίου 1940: Η τιτανομαχία της Βήσσανης...

Επικεφαλής της διλοχίας του Ανεξάρτητου Τάγματος προκαλύψεως Δελβινακίου ήταν ο ταγματάρχης Τζανής Αλιβιζάτος. Στους νεκρούς της μάχης της Βήσσανης εξέχουσα θέση κατέχει ο επικεφαλής Ταγματάρχης Τζαννής Αλιβιζάτος που είχε γεννηθεί στα Δαμουλιανάτα της Κεφαλλονιάς το 1899 και από μικρή ηλικία είχε την επιθυμία να καταταγεί στο στράτευμα. Έτσι μετά τις γυμνασιακές σπουδές του εισήλθε στο Πολυτεχνείο, το οποίο εγκατέλειψε για να καταταγεί ως εθελοντής στο Στρατό της Εθνικής Άμυνας το 1917. Μετά από εξάμηνο ονομάστηκε έφεδρος ανθυπολοχαγός και τραυματίστηκε στη μάχη του Σκρα (διαμπερές τραύμα δεξιού μηρού από θραύσμα οβίδας). Προτού αναρρώσει τελείως επανήλθε στο Λόχο του και τοποθετήθηκε στο τμήμα στρατού κατοχής Κωνσταντινουπόλεως. Στη συνέχεια ως Υπολοχαγός τοποθετήθηκε στη Μεραρχία Αρχιπελάγους και πολέμησε σχεδόν σε όλες τις μάχες της Μικράς Ασίας όπου τραυματίστηκε τρεις φορές

Το 1924 προήχθη σε λοχαγό και μονιμοποιήθηκε. Φοίτησε στη Σχολή Εφαρμογής Πεζικού και κατόπιν στην Ακαδημία Πολέμου.

Τον Αύγουστο του 1940 τοποθετήθηκε από το επιτελείο του Α΄ Σώματος Στρατού όπου είχε υπηρετήσει επί σειρά ετών ως επικεφαλής του ανεξάρτητου Τάγματος Δελβινακίου υπαγόμενου στην 8η Μεραρχία. Έλαβε μέρος στη μάχη Καλπακίου και του υψώματος Προφήτης Ηλίας Δολιανών. Εφονεύθη στο εξωκλήσι Άγιοι Απόστολοι γύρω στις 2:00 το μεσημέρι στις 20 Νοεμβρίου τη στιγμή που παρακολουθούσε με διόπτρα Zeiss Ikon τις κινήσεις των ιταλικών δυνάμεων στο ύψωμα απέναντι από το εξωκλήσι Αγίου Κοσμά δεχθείς σφαίρα από ριπή πολυβόλου στον αριστερό οφθαλμό που διήλθε πρώτα από τον αριστερό αντικειμενικό φακό της διόπτρας από παρακείμενη ακατοίκητη οικία όπου ενέδρευαν τρεις Ιταλοί στρατιώτες. Ενταφιάστηκε στο χωριό Δολιανά. Ο Αλιβιζατος  είναι ο δεύτερος ανώτερος αξιωματικός που έπεσε  μαχόμενος(20/11/1040) στον πόλεμο του 1940 πρώτος έπεσε ο ταγματάρχης Μαντουβαλος Παναγιώτης (17/11/1940)                                 ΑΝΤΩΝΗΣ Π.ΑΡΓΥΡΟΣ